Για πάρα πολλά χρόνια, συλλογικότητες και πολίτες της Δυτικής Αθήνας – Δυτικής Αττικής απαιτούσαμε να σταματήσει το αδειοδοτικό αλαλούμ, που επικρατούσε στην εγκατάσταση (ΟΕΔΑ) διαχείρισης σκουπιδιών στη Φυλή. Αυτό που συνέβαινε ήταν ότι αδειοδοτούνταν ξεχωριστά κάθε επιμέρους δραστηριότητα (ΧΥΤΑ, εργοστάσιο ΕΜΑΚ, αποτεφρωτήρας κ.λπ.), αντί να υπάρχει μια ενιαία απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), που θα αξιολογούσε σωρευτικά το σύνολο των επιπτώσεων ΟΛΩΝ των δραστηριοτήτων, μέσα στην ΟΕΔΑ.
Με πολύ πίεση και μεγάλο κόπο, έφτασε να γίνει πράξη, μόλις τον Ιούνη του 2021, αν και όχι ολοκληρωμένα (εξαιρέθηκε ο αποτεφρωτήρας υγειονομικών αποβλήτων και η μονάδα καύσης βιοαερίου). Η συγκεκριμένη ΑΕΠΟ, όμως, αντί να γίνει εργαλείο αύξησης της υγειονομικής προστασίας των εργαζομένων στην εγκατάσταση και των κατοίκων και περιορισμού της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης σε ολόκληρη τη Δυτική Αθήνα και τη Δυτική Αττική, έχει εξελιχθεί σε βασικό εργαλείο νομιμοποίησης μιας σταδιακής θηριώδους επέκτασης της εγκατάστασης, κρατώντας σε καθεστώς πλήρους άγνοιας τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Αυτό δεν έγινε τυχαία. Έγινε γιατί οι νέοι σχεδιασμοί αντιπροσώπευαν -και αντιπροσωπεύουν- αποκλειστικά τα εργολαβικά συμφέρονται και, ως εκ τούτου, οι πληττόμενοι από αυτούς δεν έπρεπε να πάρουν μυρωδιά από το τι μαγειρεύεται στο παρασκήνιο. Εξηγούμε στη συνέχεια το πώς και το γιατί.
Με το καλημέρα, η ενοποιημένη ΑΕΠΟ του 2021, με ισχύ μέχρι
11/6/2036, ενέκρινε την καθοριστική απόφαση της συνέχισης της λειτουργίας της
εγκατάστασης, συμπεριλαμβανομένης επέκτασης του ΧΥΤΑ κατά 4.153.000 κυβικά
μέτρα, τροποποιήσεων στο εργοστάσιο επεξεργασίας σύμμεικτων σκουπιδιών (ΕΜΑΚ)
και διαφόρων άλλων έργων «μεταβατικής» (υποτίθεται) διαχείρισης. Όλα αυτά είναι
έργα που σχεδίασε και αποφάσισε η περιφερειακή διοίκηση της κ. Δούρου και
υλοποίησε η επόμενη διοίκηση υπό τον κ. Πατούλη. Ακολούθησε τροποποίηση της
ΑΕΠΟ, στις 16/12/2022, ώστε να περιληφθεί η μετατροπή του ΕΜΑΚ σε «πράσινο
εργοστάσιο».
Πολύ γρήγορα έγινε εμφανές ότι και ο νέος ΧΥΤΑ θα ξεχειλίσει, έτσι εργολάβοι, περιφέρεια Αττικής και φορέας διαχείρισης (ΕΔΣΝΑ) έσπευσαν να προετοιμάσουν το έδαφος, με μια νέα τροποποίηση της ΑΕΠΟ, στις 26/6/2023, για να μπορέσουν να υλοποιήσουν τα λεγόμενα «έργα προαίρεσης», που δεν είναι τίποτα άλλο από την επέκταση της επέκτασης του ΧΥΤΑ Φυλής, κατά άλλα 1.021.221 κυβικά μέτρα. Ταυτόχρονα, εγκρίνεται νέα αναβάθμιση του ΕΜΑΚ και αύξηση της δυναμικότητας των Μονάδων Επεξεργασίας Στραγγισμάτων (ΜΕΣ). Από κοντά, μια ακόμη τροποποίηση της ΑΕΠΟ, στις 28/12/2023, που δίνει τη δυνατότητα να θάβονται στο ΧΥΤΑ νέες κατηγορίες αποβλήτων, όπως τα απόβλητα υγειονομικής περίθαλψης ανθρώπων ή ζώων η/και από σχετικές έρευνες και απόβλητα από φυσικοχημικές κατεργασίες αποβλήτων (αναφέρονται αποχρωμίωση, αποκυάνωση, εξουδετέρωση).
Στο μεταξύ -και για να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις από τη διαιώνιση της λειτουργίας της εγκατάστασης στη Φυλή- ο ΕΔΣΝΑ προκηρύσσει (8/2023) διεθνή διαγωνισμό «υπηρεσιών συμβούλου υποστήριξης για την εξεύρεση και προετοιμασία νέου χώρου ταφής», χωρητικότητας 10 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, με δυνατότητα προαίρεσης – επέκτασης κατά ακόμη 5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Οι υπηρεσίες ανατίθενται, μαθαίνουμε ότι η μελέτη παραλήφθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ, αλλά τα συμπεράσματά της παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό.
Τις αμφιβολίες μας για το προς τα που πάνε τα πράγματα έρχεται (λίγες βδομάδες πριν, τον Οκτώβρη του 2024) να μας τις λύσει η δημοσιοποίηση στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ), μιας μελέτης για μια νέα τροποποίηση της ΑΕΠΟ του 2021, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται να υπάρξει νέα προαίρεση - επέκταση της επέκτασης του ΧΥΤΑ Φυλής, κατά 983.797 κυβικά μέτρα, ρίχνοντας σκουπίδια πάνω στα υπάρχοντα σκουπίδια (η μέθοδος που καθιερώθηκε ως «πανωσήκωμα»), δημιουργώντας μεγάλες κλίσεις στο απορριμματικό ανάγλυφο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ασφάλεια των εργαζομένων. Με άλλα λόγια, μέσα σε μόλις 3 χρόνια, κρίθηκε αναγκαίο να αυξηθεί κατά 50% η χωρητικότητα της αρχικής επέκτασης του ΧΥΤΑ.
Μαύρο σκοτάδι και αδιαφορία
Το άλλο σκανδαλώδες ζήτημα είναι αυτό της (ανύπαρκτης) διαφάνειας. Από τη μία πλευρά, υπάρχει η σκόπιμη αφωνία της περιφερειακής διοίκησης υπό τον κ. Χαρδαλιά, που δύσκολα θα πιστέψει κανείς ότι δεν έχει γνώση της κατάστασης του τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων και της διασπάθισης του δημόσιου χρήματος, που σκορπά αφειδώς στους εργολάβους ο ΕΔΣΝΑ. Από την άλλη πλευρά, είναι η στάση της αδειοδοτούσας αρχής (Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ). Ενώ, όταν αδειοδοτούνται μεγάλα έργα ή όταν τροποποιείται το αντικείμενό τους προκηρύσσεται δημόσια διαβούλευση, σε όλες τις παραπάνω σοβαρότατες τροποποιήσεις της ΑΕΠΟ της εγκατάστασης στη Φυλή έχει περιοριστεί σε μια απλή δημοσιοποίηση στο ΗΠΜ, ζητώντας γνωμοδοτήσεις αποκλειστικά από ένα περιορισμένο αριθμό υπηρεσιών, ούτε καν από το περιφερειακό συμβούλιο. Είναι σα να μας λένε ότι, άπαξ και εγκρίθηκε η ενοποιημένη ΑΕΠΟ του 2024, χάσαμε κάθε δικαίωμα να έχουμε άποψη για όσα συμβαίνουν στην περιοχή μας και αφορούν άμεσα τις ίδιες μας τις ζωές.
Κι αν από την κυβέρνηση, την περιφέρεια και τους εργολάβους είναι αναμενόμενη μια τέτοια στάση, τι να πει κανείς για την αφωνία που χαρακτηρίζει το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού και αυτοδιοικητικού δυναμικού της Αττικής. Δεν ξέρουμε αν φταίει που μας χωρίζει μια κάποια απόσταση από τις προηγούμενες ή/και τις επόμενες εκλογές. Καλό είναι, πάντως, να γνωρίζουν πως μεγάλο μέρος των πολιτών στα Δυτικά της μεγαλούπολης δεν μπορούν να ξεχάσουν τις κατά καιρούς διακηρύξεις του, ακόμη κι αν το ήθελαν.
Στον αέρα η χωματερή και η λοιπή εγκατάσταση στη Φυλή
Πέρα από τα όσα προαναφέρθηκαν, αυτή τη στιγμή έχει ανακύψει ένα μείζον θέμα, που σχετίζεται ακόμη και με τη νομιμότητα της λειτουργίας της εγκατάστασης στη Φυλή, κάτι για το οποίο το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ έχει προειδοποιήσει έγκαιρα. Η εγκατάσταση στη Φυλή, συμπεριλαμβανομένης της χωματερής, έχει αναπτυχθεί σε έκταση, της οποίας μεγάλο μέρος ανήκει στο δήμο Φυλής. Για το σκοπό αυτό είχε υπογραφεί το 2024 μια 20ετής σύμβαση μεταξύ του φορέα διαχείρισης (ΕΣΔΚΝΑ, τότε) και του Δήμου Φυλής, για την παραχώρησή της, έναντι οικονομικών ανταλλαγμάτων, τα λεγόμενα αντισταθμιστικά. Η σύμβαση έληξε τον περασμένο Οκτώβρη, οπότε έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο κενό. Σε πρόσφατο δημοτικό συμβούλιο, στο οποίο τέθηκε το θέμα, ο δήμαρχος κ. Παππούς, αντί να «πατήσει πόδι», φάνηκε να «κάνει πλάτες» στον ΕΔΣΝΑ, προσπαθώντας να υποβαθμίσει το ζήτημα, χωρίς παράλληλα να δηλώνει πρόθεση ανανέωσης της σύμβασης, κάτι που -με μια πρώτη ματιά- φαίνεται αντιφατικό. Το πιθανότερο είναι ότι θα επιχειρηθεί να βρεθεί λύση στο παρασκήνιο, με εκατέρωθεν πιέσεις, εκβιασμούς, απειλές και δηλώσεις λυκοφιλίας, όπως έχει γίνει πολλές φορές μέχρι τώρα, στο βρώμικο -μεταφορικά και κυριολεκτικά- έδαφος της τριτοκοσμικής εγκατάστασης της Φυλής. Σε κάθε περίπτωση, οι πολίτες περιμένουμε καθαρές εξηγήσεις από όλες τις πλευρές.
Και με τον περιφερειακό σχεδιασμό τι;
Και ενώ όλα αυτά γίνονται στη Φυλή, στην καρδιά του «τέρατος», η διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής δοκιμάζεται σε πολλά επίπεδα, με κυριότερο αυτό του συγκεντρωτισμού, της αναποτελεσματικότητας, της νηπιακής ανακύκλωσης και της κυριαρχίας των σύμμεικτων, που επιχειρείται να συσκοτιστούν μέσω επικοινωνιακών πρακτικών και ενός θολού λόγου της νέας διοίκησης Χαρδαλιά.
Η πολυδιαφημισμένη αναθεώρηση του ισχύοντος περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής του 2016 βάλτωσε επί ημερών Πατούλη, ενώ μετέωρη είναι και η επιδίωξη για τις νέες μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων και για τις μονάδες καύσης. Μας λένε ότι μια νέα, επικαιροποιημένη μελέτη για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ είναι στα σκαριά. Με το καλό να τη δούμε. Αλλά, ας μην πιστεύουν ότι η καθυστέρηση στην ανακοίνωση των δικών τους επιλογών θα λειτουργήσει σε βάρος μιας ουσιαστικής διαβούλευσης, που πρέπει να γίνει, μέσα και έξω από το θεσμικό πλαίσιο.
Γνωρίζουν και στην κυβέρνηση και σε περιφέρεια - ΕΔΣΝΑ, ότι στα θέματα της διαχείρισης των αποβλήτων υπάρχει ένας ισχυρός κινηματικός αντίλογος, τον οποίο δεν μπορούν και δεν πρέπει να παρακάμψουν.
20.11.2024
ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής - Δ. Αθήνας
oxixytafilis.blogspot.com - oxi.xyta.filis@gmail.com - f/b: Δυτικό Μέτωπο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου